Πέμπτη 28 Απριλίου 2016

Σημαντικά βήματα σε δασοκτόνο τοπίο

 
ekxersosi_mixanimata_skouries
 
Νατάσα Βαρουχάκη
(δασολόγος, μέλος ΔΣ Πανελλήνιας Ένωσης
Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων)
 
Δόθηκαν προς διαβούλευση δύο νομοσχέδια για τα δάση
 
Σχεδόν ενάμιση χρόνο από την ανάληψη της ευθύνης διακυβέρνησης της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ και την τοποθέτηση στο τιμόνι του υπουργείου Περιβάλλοντος, ενός υπουργού αρμοδίου για τα δάση και το φυσικό περιβάλλον, προερχόμενου από τους Οικολόγους Πράσινους, ήρθαν προς διαβούλευση – με μεγάλη καθυστέρηση ομολογουμένως – δύο σχέδια νόμου, που αφορούν τη διοίκηση και διαχείριση του δασικού μας πλούτου. Τα ν/σ για τους Δασικούς Συνεταιρισμούς και τους Δασικούς Χάρτες. Αναμφίβολα πρόκειται για νομοσχέδια που κινούνται στη σωστή κατεύθυνση αν και αφορούν αποσπασματικές παρεμβάσεις σε επιμέρους ζητήματα χωρίς να σηματοδοτούν μια πραγματική τομή στην ασκούμενη τόσες δεκαετίες (αντι)δασική πολιτική. Και βέβαια αυτές οι νομοθετικές πρωτοβουλίες θα είναι μετέωρες όσο οι ν.4280/14 και 4315/14 μένουν στο απυρόβλητο και όσο η κυβέρνηση δεν τους αμφισβητεί, αλλά αντίθετα σπεύδει να τους εφαρμόσει στο πλαίσιο της συμφωνίας του καλοκαιριού του 2015.

Πιο συγκεκριμένα, σε ό,τι αφορά τους δασικούς συνεταιρισμούς (δ.σ.), το ν/σ που βρισκόταν εδώ και κάποια χρόνια στα συρτάρια του υπ. Περιβάλλοντος, στόχο έχει να αντιμετωπίσει τις στρεβλώσεις που υπήρχαν στα θέματα οργάνωσης και λειτουργίας των δ.υ. καθώς με τα ισχύοντα παραβλέπονταν οι ιδιαιτερότητες των δ.σ. ως συνεταιρισμών εργασίας με σκοπό την εκτέλεση εργασιών σε δημόσια κυρίως δάση και αντιμετωπίζονταν στο πλαίσιο του συνεργατισμού στον αγροτικό τομέα, όπου οι συνεταιριζόμενοι είναι ιδιοκτήτες-παραγωγοί

Τη βασικότερη στρέβλωση, όμως, προκαλούσε η απουσία συγκεκριμένων προϋποθέσεων ώστε στους δ.σ, να εγγράφονται μόνο κατ’ επάγγελμα δασεργάτες με αποτέλεσμα πίσω από πολλούς να κρύβονται έμποροι ξυλείας, με εικονική σύνθεση δασεργατών στο δυναμικό τους (συνήθως πρόκειται για συγγενικά πρόσωπα, άσχετα με το επάγγελμα του δασεργάτη), ώστε να διεκδικούν μεγαλύτερο μερίδιο από τις δασικές συστάδες προς εκμετάλλευση. Και εν τέλει, οι πραγματικοί δασεργάτες να μένουν χωρίς εισόδημα.
 
 
Αειφορία έναντι κερδοφορίας
 
Οι προηγούμενες κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ (με όποια σειρά και με όποια σύνθεση) ανέβαλαν διαρκώς τη νομοθέτηση ενός νέου πλαισίου για τις δασικές συνεταιριστικές οργανώσεις, όχι μόνο γιατί δεν είχαν καμία ιδιαίτερη ευαισθησία για την αειφορική διαχείριση των δασών και τη στήριξη της ορεινής οικονομίας αλλά αντίθετα, γιατί, στοχοπροσηλωμένοι στο νεοφιλελεύθερο όραμά τους, επιδίωκαν να ιδιωτικοποιήσουν πλήρως τη δασοπονική εκμετάλλευση των δημόσιων δασών, δίνοντας απευθείας και δωρεάν την ευθύνη της διαχείρισής τους και κυρίως τα προϊόντα. δηλαδή την ξυλεία, σε μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανίες του κλάδου.

Η αποτροπή όμως μιας τέτοιας εξέλιξης, τουλάχιστον μέχρι το άμεσο μέλλον, καθώς δεν φαίνεται να υπήρξε ουδέποτε σοβαρό «επενδυτικό ενδιαφέρον», δεν σημαίνει ότι χωρίς άλλες, σημαντικότερες παρεμβάσεις στον τομέα, με μόνη την τακτοποίηση του άναρχου τοπίου στο χώρο των δασικών συνεταιρισμών, θα απαντήσουμε ολοκληρωμένα στη ληστρική εκμετάλλευση των «παραγωγικών» μας δασών και στην ολιστική αειφορική διαχείρισή τους η οποία δεν μπορεί να ασκηθεί από κανέναν που στοχεύει απλώς στην κερδοφορία. είτε με όρους καπιταλιστικούς είτε με ορούς «μεροκάματου». Μόνο το ίδιο το Δημόσιο θα μπορούσε να αναλάβει αυτό το κόστος, ένα δημόσιο όμως που θα αντιλαμβάνεται τη χρηματοδότηση της διαχείρισης των φυσικών πόρων, ως μια επένδυση της οποίας τα οικονομικά οφέλη δεν είναι από αυτά που εγγράφονται σε λογιστικά φύλλα. Και προς αυτή την κατεύθυνση μέχρι σήμερα, δεν έχουμε δει κάποια παρέμβαση.
 
 
Αυτονόητη νομοθετική παρέμβαση

Από την άλλη, οι δασικοί χάρτες, νοούμενοι ως προαπαιτούμενο για την ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου, αποτέλεσαν μνημονιακή δέσμευση ήδη από το 2010. Προφανώς, οι δανειστές απαιτούν μια ξεκάθαρη εικόνα ιδιοκτησίας και χρήσεων γης για την περαιτέρω διευκόλυνση των πάσης φύσεως μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, σε συνδυασμό με τις αντίστοιχες «διευκολύνσεις» που ήδη υλοποιήθηκαν στα ζητήματα εργατικής νομοθεσίας, φορολογίας του κεφαλαίου κ.λπ. Αυτή όμως η «ιδιοτελής» στόχευση δεν αναιρεί «καμία περίπτωση την αναγκαιότητα ολοκλήρωσής του Εθνικού Κτηματολογίου και των δασικών χαρτών, εργαλείων ταξικά ουδέτερων – αν τα απομονώσουμε από το υπόλοιπο πλαίσιο -, αλλά πολύτιμων για την άσκηση κάθε αναπτυξιακής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης και της πολιτικής για τον κοινωνικό-οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας προς το συμφέρον των λαϊκών στρωμάτων. Το ν/σ που βρίσκεται σήμερα σε διαβούλευση δεν κομίζει γλαύκα εις Αθήνας. Ουσιαστικά επαναφέρει διατάξεις που ίσχυαν μέχρι το 2013, επικαιροποιημένες στο βαθμό που απαιτείται (και μάλλον άτολμα) με βάση τη διαμορφωμένη κατάσταση, το στόχο για ολοκλήρωση του κτηματολογίου το 2020. τους περιορισμένους οικονομικούς πόρους και αυτονοήτως, το περιορισμένο αλλά αξιόλογο και με τεχνογνωσία ανθρώπινο δυναμικό του δημόσιου τομέα (Δασικής Υπηρεσίας και ΕΚΧΑ).

Μια αυτονόητη, λοιπόν, νομοθετική παρέμβαση η οποία έχει ήδη δεχθεί λυσσαλέες αντιδράσεις από το χώρο των μεγάλων μελετητικών γραφείων, τα οποία έγιναν μεγάλα ακριβώς λόγω των δασικών χαρτών που είκοσι χρόνια γίνονται και χάρτες ακόμα δεν έχουμε. Τα επιχειρηματικά συμφέροντα του χώρου ανησυχούν για τον περιορισμό της πίτας στο μέγεθος που πραγματικά αναλογεί στο έργο, καθώς τα προηγούμενα χρόνια αυτή η πίτα είχε τεχνηέντως μεγεθυνθεί τόσο, ώστε μικρά γραφεία και ατομικές επιχειρήσεις να μετατραπούν σε λίγα χρόνια σε ανώνυμες εταιρείες, με υπερτιμολογημένες αμοιβές, σε διαγωνισμούς με εκπτώσεις ακόμα και 0.02% και ενδείξεις προσυνεννόησης, με προκηρύξεις που απέκλειαν κάθε σκέψη από τους περισσότερους συναδέλφους ελεύθερους επαγγελματίες να προσπαθήσουν να ανταγωνιστούν τα 5-6 γραφεία που τόσα χρόνια κάνουν σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα τη δουλειά.
 
 
Ο μνημονιακός δασοφάγος νόμος

Ωστόσο, έστω και με αυτό το ν/σ, με τις απαραίτητες βελτιώσεις και ενδεχομένως τις καινοτομίες που απαιτούνται στις διαδικασίες ώστε το έργο να προχωρήσει πραγματικά ταχύτερα και οικονομικότερα, αξιοποιώντας στο μέγιστο και τα σύγχρονα τεχνολογικό εργαλεία, απαιτείται έμπρακτη πολιτική βούληση, μεταφρασμένη ουσιαστικά στην εξασφάλιση των οικονομικών πόρων ώστε να αποκτήσουμε επιτέλους κυρωμένους και πέρα κάθε αμφισβήτησης δασικούς χάρτες.

Αλλά ακόμα και τότε, και έστω ότι θα είναι η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και οι Οικολόγοι Πράσινοι αυτοί που θα πιστωθούν την ολοκλήρωση του έργου, ποιος θα μπορεί να πανηγυρίζει όταν τα δάση μας, ιδιαίτερα στις πιο ευαίσθητα οικολογικά περιοχές θα δίνουν τη θέση τους σε ξενοδοχεία με γήπεδα γκολφ, σε ολόκληρα χωριά από πολυτελείς μεζονέτες ή σε επιχειρηματικά πάρκα και σε όλα αυτά να εργάζονται άνθρωποι με μισθούς πείνας; Ποιος θα είναι περήφανος που αφού χαρτογραφήσουμε πλήρως τα δάση μας, με τόσο κόπο και με τόσο κόστος, ένα ένα μετά θα τα τσιμεντώνουμε; Διότι αυτό και άλλα παρόμοια προβλέπει ο μνημονιακός ν. 4280/14 που οι δανειστές και κηδεμόνες μας απαιτούν την πλήρη εφαρμογή του μέχρι… χθες χωρίς να βρίσκουν σοβαρές αντιδράσεις από την πλευρά της ελληνικής κυβέρνησης.

Κοντολογίς, είτε με δασικούς χάρτες, είτε χωρίς, είτε με συνεταιρισμούς δασεργατών είχε με συνεταιρισμούς ξυλεμπόρων, όσο δεν αμφισβητούνται οι κυρίαρχες πολιτικές και οικονομικές κατευθύνσεις του ακραίου νεοφιλελευθερισμού, που είτε με το καλό (κανονισμοί και οδηγίες ΕΕ), είτε με το άγριο (ωμοί εκβιασμοί για μνημόνια και δανειακές συμβάσεις) επιβάλλονται στη χώρα και στους υπόλοιπους λαούς της Ευρώπης, τέτοια νομοσχέδια, ακόμα και στην πιο άρτια νομοτεχνικά και επιχειρησιακά μορφή, θα είναι στην καλύτερη περίπτωση εμβαλωματικές και στη χειρότερη, προσχηματικές προσπάθειες φτιασιδώματος μιας πολιτικής που καταστρέφει και την κοινωνία και το περιβάλλον.



πηγή: https://dasarxeio.com/

*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΠΟΧΗ (24/4/2016)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου