Τρίτη 29 Ιανουαρίου 2013

Ο Κήπος του Νοσοκομείου ΚΑΤ

 

 

To νοσοκομείο ΚΑΤ βρίσκεται δίπλα στη λεωφόρο Κηφισιάς στο ύψος του Αμαρουσίου, απέναντι από το κτήμα Συγγρού. Η κύρια είσοδος έχει τοποθετηθεί στην ανατολική πλευρά του οικοπέδου, ενώ υπάρχει ακόμη μια είσοδος στα δυτικά, όπου βρίσκεται και ο χώρος στάθμευσης. Το νοσοκομείο λειτούργησε σαν ΚΑΤ, την 1/1 1963, σε μια εποχή που η χώρα μας μόλις έχει αρχίσει να ορθοποδεί και να βγαίνει από τα δεινά του πολέμου και του εμφυλίου.
 


                


Και ενώ η αγροτική και βιομηχανική παραγωγή αναπτύσσεται ραγδαία, το επίπεδο της παιδείας και της επιστημονικής έρευνας παραμένει χαμηλό.
Η ανάγκη για μια πιο ποιοτική ζωή και τη δημιουργία ενός κράτους ευημερίας εκφράζεται μέσα από τη διεκδίκηση για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και μέσω της επιρροής ιδιαίτερα της νεολαίας από τις ευρωπαϊκές τάσεις. Η δίψα της κοινωνίας να εκσυγχρονιστεί, να προάγει πολιτισμό, να προχωρήσει μπροστά, να δει το ποτήρι γεμάτο την ωθεί σε αναθεώρηση κοινωνικών αξιών και θεσμών.

Η επίδραση του περιβάλλοντος στη ίαση σίγουρα λήφθηκε υπόψη κατά το σχεδιασμό του νοσοκομείου ΚΑΤ που δεν έμεινε από ότι φαίνεται έξω από τις κοινωνικές εξελίξεις που έβαζαν τον άνθρωπο και τις ανάγκες του μπροστά, αυτό αποδεικνύεται πρώτα από όλα από την διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του, που φαίνεται να αγκαλιάζει τις ανάγκες των ασθενών για γρήγορη ανάρρωση και ψυχολογική στήριξη.





 
Μάρτυρας, πρώτα από όλα το θερμοκήπιο που μέσα στη ζεστή του αγκαλιά γεννήθηκαν τόσα κυπαρίσσια, τόσες νεραντζιές λιγούστρα, ελιές, πεύκα, δάφνες, βιβούρνα και τόσα άλλα φυτά που διακοσμούν το κήπο του νοσοκομείου σήμερα. 
 
 
 
 
 

Μάρτυρας, επίσης, η άδεια σήμερα από εικόνες οθόνη του θερινού σινεμά που φαντάζομαι ότι πάνω της στάθηκαν πολλά μάτια και ξέχασαν έστω για λίγο τον πόνο που τους είχε οδηγήσει μέχρι εκεί.
 
 
 
 

Μάρτυρας, ο γραφικός χαρακτήρας ενός κηπουρού που αγάπησε πολύ τα φυτά και πάσχισε για αυτά λαμβάνοντας σαν ανταμοιβή του τα άνθη τους. Πριν μερικά χρόνια σίγουρα δεν ήταν μόνος, όπως είναι σήμερα. 
 
 



Η θέα από τα παράθυρα και τα μπαλκόνια των κτηρίων έχει ενδιαφέρον, τα ψηλά δέντρα είναι σε σωστή απόσταση από τα κτίρια αφήνοντας το φως να φτάσει μέχρι τα κρεβάτια των ασθενών, ενώ οι πράσινοι όγκοι ισορροπούν στο χώρο προσφέρουν ηρεμία και χαλάρωση, τόσο στους ασθενείς όσο και στους συγγενείς τους και στο νοσηλευτικό προσωπικό.



 

 Τα δέντρα, τους θάμνους, το χλοοτάπητα συντροφεύουν γλυπτά, φυσικά βράχια, καθιστικά.
 


 

Πέρα από τα μεγάλα ξέφωτα, τα καθιστικά, τις δεντροστοιχίες, τα παρτέρια, σκιερά μονοπάτια οδηγούν σε απόκρυφα σημεία του κήπου. 

 
 


 
Ο βιολογικός καθαρισμός, κάποτε κάλυπτε τις ανάγκες του κήπου σε άρδευση αφού πρώτα συγκεντρωνόταν το κατάλληλο νερό σε υπόγειες δεξαμενές και μετά διοχετευόταν στον κήπο.


 
 
Σημαντικό και καταλυτικό ρόλο στην αναγέννηση τέτοιων χώρων και υποδομών θα μπορούσαν να παίξουν οι κοινωνικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις (ΚΟΙΝΣΕΠ), που στόχο έχουν την ανάπτυξη επιχειρηματικών δραστηριοτήτων στην κατεύθυνση της κοινωνικής οικονομίας, με απώτερο στόχο την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής και την κοινωνικοοικονομική αποκατάσταση ατόμων με προβλήματα υγείας. Ίσως και το άνοιγμα στους φορείς της τοπικής κοινωνίας να βελτίωνε την κατάσταση πχ στο ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ, στην επαγγελματική σχολή του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, ΕΠΑΣ Συγγρού που εκπαιδεύουν νέους κηποτέχνες λίγα μέτρα μακριά από το νοσοκομείο, αλλά και στα σχολεία της ευρύτερης περιοχής. Χρηματοδοτήσεις από το ΕΣΠΑ αλλά και από ιδιωτικές χορηγίες θα πρέπει να συμπεριλάβουν έργα αναβάθμισης του περιβάλλοντος χώρου των νοσοκομείων, όπως το πρόγραμμα πράσινα στρατόπεδα - πράσινα νοσοκομεία του ΕΣΠΑ που αναφερόταν σε βιοκλιματικές παρεμβάσεις στο περιβάλλοντα χώρο των στρατιωτικών νοσοκομείων και φυτεύσεις στεγών.
 

 
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
 

Το ιστορικό ίδρυσης του Νοσοκομείου Ατυχημάτων και Αποκαταστάσεως Τραυματιών και Αναπήρων Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ έχει την αφετηρία του στην ίδρυση του 449 Κέντρου Αποκαταστάσεως Τραυματιών.
Το Κέντρο ήταν κυρίως θεραπευτήριο και είχε σκοπό να αποθεραπεύει τους τραυματίες πολέμου από τις παθήσεις τους και να τους κάνει ικανούς να εργαστούν.
Η ιδέα ίδρυσης του Κέντρου αποδίδεται στην τότε βασίλισσα Φρειδερίκη. Κατά μια άλλη μαρτυρία, εμπνευστής της ίδρυσης του Κέντρου ήταν ο Αρχίατρος Ν. Βρυώνης, ο οποίος σε ταξίδι του στην Αυστρία συναντήθηκε με καθηγητή- διευθυντή 6 κλινικών, ορθοπεδικών ατυχημάτων, που είχε εφαρμόσει πρώτος τη συρραπτική ατυχημάτων και οστών, ώστε να μπορούν οι τραυματίες του πολέμου να επιστρέφουν μετά από 6 μήνες ικανοί στα πεδία μάχης. Η υγειονομική μονάδα εγκαταστάθηκε στη βίλα Καζούλη καθώς και σε 8 λυόμενα ξύλινα περίπτερα, τα ονομαζόμενα ΤΟΛ. Τα ΤΟΛ λειτούργησαν ως θάλαμοι ασθενών για 20-40 αρρώστους, ενώ η βίλα λειτουργούσε κυρίως ως διοίκηση. Το 449 ΚΑΤ ανέπτυξε ειδικά περίπτερα: γυμναστήριο, κέντρο ψυχαγωγίας, βιοτεχνικό εργαστήριο και γεωργικό σχολείο. Στους 1.100 τροφίμους που είχαν περάσει από την ίδρυση του Κέντρου μέχρι το 1951 οι περισσότεροι από τους μισούς, και ακριβώς το 62%, βγήκαν εντελώς καλά.
Στα επόμενα χρόνια το Κέντρο επεκτείνεται και έξω από τις κατηγορίες των τραυματιών στρατιωτών μια και ο αριθμός τους μειώνεται. Γίνονται δεκτοί πολίτες ως εξωτερικοί ασθενείς και το Ίδρυμα τίθεται στη διάθεση του ΙΚΑ. Το 449 ΚΑΤ σταμάτησε να λειτουργεί το 1958. Έχει ήδη συσταθεί το Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων «Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ» το 1951 και, αντικειμενικά, το 449 ΚΑΤ ολοκληρώνει το σκοπό της ίδρυσής του.
Το ίδρυμα συστεγάζεται με το 449 ΚΑΤ στη βίλα Καζούλη και στα ΤΟΛ. Μέχρι το 1953 δεχόταν μόνο εξωτερικούς ασθενείς και αποκλειστικά όσους είχαν ανάγκη φυσιοθεραπείας. Στα δύο πρώτα χρόνια λειτουργίας του εξυπηρέτησε περίπου 2.800 ασθενείς.Τον Αύγουστο του 1953, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στη Ζάκυνθο και Κεφαλονιά, δόθηκε εντολή να δεχτεί και να περιθάλψει τους πρώτους εσωτερικούς ασθενείς, 80 θύματα των σεισμών.
Στις 22/6/1954 το Ίδρυμα Αποκαταστάσεως Αναπήρων «Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ» αγοράζει 50 στρέμματα από τους ιδιοκτήτες της βίλας Καζούλη και το 1955 γίνεται η αρχή οικοδόμησης του νέου νοσοκομείου. Το 1955, επίσης, αγοράζονται άλλα 27 στρέμματα και έτσι συμπληρώνονται τα σημερινά όρια του νοσοκομείου.
Η οικοδόμηση των πρώτων κτιρίων του νοσοκομείου τελειώνει το 1962. Το Ίδρυμα μετονομάζεται σε ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ- ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΠΗΡΩΝ «Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ».


Τα ιστορικά στοιχεία πάρθηκαν από τη διπλωματική εργασία «η συμβολή των δομικών επιφανειών στο φυσικό φωτισμό των θαλάμων νοσηλείας» των ΑΜΠΛΙΑΝΙΤΗ ΑΛΙΚΗ και ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ
 
 
 

 
 
κείμενο / φωτογραφίες:  Κατσογιάννη Σταυρούλα
                                        (γεωπόνος - Αρχιτέκτων τοπίου)

 

1 σχόλιο: